STUDIE

“Yeni Sosyal Hareketler”in Batı dünyasında aldığı tarz, nitelik ve bileşim ile Latin-Amerika ve Ortadoğu’da büründüğü biçim, nitelik ve kapsama alanı aynı değil.

Yeni sosyal hareketlerin eylem repertuvarı oldukça zengin: Kamp kurma, işgal ve oturma eylemleri, insan zinciri, performans sergileme, eleştiri ve taleplerini şarkılar aracılığıyla ifade etme gibi.

Jön Türkler, Bektaşilik için kadrolar görevlendirip araştırmalar yaptırmışlardır. Baha Said Bey, Alevi zümrelerin araştırılması için Alevi yerleşim bölgelerine gönderilmiştir.

Bektaşiler ile Jön Türkleri buluşturan meşrutiyetçiliğin yanı sıra coğrafi, örgütsel, dinsel, kültürel, ideolojik birçok kesişme noktası bulunabilir.

1889’da sistemi değiştirmek için yola çıkan Jön Türkler ile Bektaşilerin yolları kesişecektir. Sistemin dışına itilen Bektaşiler, sahneye geri döner.

Jön Türklerle Alevi-Bektaşilerin ilişkisi bugüne kadar net olarak ortaya konulmamıştır. Bunun asıl nedeni, Bektaşilere karşı sergilenen yasakçı tutumdur.

Tarih, inkârcılık üzerine bina edilmeye çalışılan bir “birlik”in, “tek”liğin hayırlı sonuçlandığına tanıklık etmez. Ama yine tarih, çok sayıda halk kümesinin yokedilişine de sahne olageldi.

Sosyal demokrasi hareketinin ve Otto Bauer’in tezi şöyleydi: “Avusturya, demokratik çok uluslu bir federal devlet biçiminde yeniden örgütlenmelidir.”

“Türkçe dışındakileri mahvetmeye çalışmak gerekirken; Arnavutlara, Lazlara, Kürtlere birer alfabe tayiniyle bir manevi silah mı teslim edelim?”

Namık Kemal ile Otto Bauer üzerine bir okuma yapmak, ‘anavatanı’ Türkiye, ‘yeni vatanı’ Avusturya olanlar için önemli ipuçları ortaya çıkarıyor gibi.

Demokratik özerklik önerisi, Kürt sorununun çözümünde önemli bir işlev görme potansiyeli taşıyor.

Özerklik tartışmaları yaygın kanının aksine Kürtlerle başlamadı. Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından da önceye dayanır. Jön Türkler’e, Prens Sabahattin’e kadar uzanır.

Yönetenle yönetilen arasındaki ilişkiler, tek taraflı bir yönetim anlayışından; karşılıklı iradelerinin dikkate alındığı yeni bir tarza evrilir.

Özerklik bugün dünyanın birçok ülkesinde uygulanan bir yönetim biçimi. Türkiye’de ise daha çok Kürt siyasi hareketleri tarafından siyasi arenaya taşındığı için bir “Kürt projesi” olarak biliniyor.

Özyönetim uygulamaları Yugoslavya ile sınırlı kalmamış; yönetim biçimleri, coğrafi büyüklükleri birbirinden farklı olan çok sayıda ülkede de oluşturulmuştur.